Naturel sızma zeytinyağı ile riviera arasındaki fark

Akdeniz Bölgesinin kadim ağacı olan zeytin ağacı son yıllarda coğrafyasından ayrılarak dünyanın dört bir yanına dağılmış ve Arjantin’den Çin’e, Suudi Arabistan’dan Yeni Zelanda’ya kadar 45 farklı ülkede yetiştirilmeye başlanılmıştır. Peki zeytin ağacına gösterilen bu ilginin gerçek sebebi nedir?

Aslında, bu sorunun cevabı zeytin ağacının binlerce yıl yaşamasında gizlidir. Bugün yaşadığımız Anadolu topraklarında yaşı bin yılın üzerinde onlarca anıt zeytin ağacı bulunmaktadır. Doğada zeytinyağı gibi meyveden sıkıldığı gibi hemen tüketilebilen başka bir bitkisel yağ yoktur. Yani natürel sızma zeytinyağı (extra virgin olive oil) tam bir meyve suyu olarak tanımlanabilir. Peki zeytin ağacının meyvesi olan zeytinden sadece natürel sızma zeytinyağı mı üretilir? Maalesef hayır... Aslında teorik olarak zeytin ağacı kalitesiz zeytinyağı üretmez. Zeytin ağacı, mevsimsel şartlardan, bazı üreticilerin yaptığı hatalı işlemlerden ya da zeytin zararlılarının verdiği hasarlardan dolayı her zaman kaliteli zeytin üretemez. Buna benzer sebeplerle yemeklik özelliğini doğal faktörler neticesinde kaybeden zeytinyağları ham zeytinyağı sınıfına girer. Ham zeytinyağı, modern tesislerimizde hiç el değmeden tamamen fiziksel yöntemlerle kalitesi özellikleri iyileştirilir ve tüketime uygun hale getirilir. Bunun için sadece iki aşamadan oluşan rafinasyon işlemiyle önce ağartma toprağı ile rengi açılır, daha sonra istenmeyen tat ve kokusu ile yüksek serbest asit seviyesi uygun koşullarda giderilir. Bu iki aşamalı işlem sonucunda, hiçbir katkı maddesi veya kimyasal kullanılmadan, %0,1 asitten daha düşük, tatsız ve kokusuz bir rafine zeytinyağı elde edilmiş olur. Trans yağ asitleri zeytinyağının hemen hemen hiçbir kalite sınıfında yoktur. Son bilimsel çalışmalar göstermiştir ki ham zeytinyağından rafine zeytinyağı üretilmesi sırasında uygulanan bu işlemin, yağ asitleri ve sterol bileşimi üzerinde olumsuz bir etkisi yoktur. Elde edilen bu rafine zeytinyağına belli miktarda natürel sızma veya natürel birinci zeytinyağı katılarak harmanlanır ve bunun sonucunda riviera zeytinyağı üretilmiş olur. Daha sonra elde edilen bu riviera zeytinyağı doğrudan ambalajlanır ve satışa sunulur.

Zeytinyağını diğer bitkisel yağlardan ayıran en önemli fark, doğada meyveden sıkıldığı gibi kullanılabilen tek bitkisel yağ olmasıdır. İkinci önemli fark ise riviera zeytinyağının kendi içinde saklıdır. Diğer bütün bitkisel yağlar (örneğin ayçiçek yağı ve mısır özü yağı), adına soğuklama dediğimiz vinterizasyon işlemi dahil 5 kademede genellikle kimyasal işlemlerle rafine edilir ve doğrudan ambalajlanarak piyasaya sunulur. Rafine zeytinyağı ise bünyesine natürel sızma ya da natürel birinci zeytinyağı ilave edilmesi nedeniyle rafinasyon işlemi esnasında kısmen kaybetmiş olduğu doğal besi elementlerini tekrar kazanır ve bu şekilde piyasaya arz edilir. Son yapılan bilimsel çalışmalarda görülmüştür ki natürel sızma zeytinyağı ile riviera zeytinyağının yağ asitleri kompozisyonu ve sterol kompozisyonu arasında istatistiksel olarak önemli bir farklılık olmadığı tespit edilmiştir. Portekiz’de 2010 yılında Porto Üniversitesi Eczacılık Fakültesinde yapılan bilimsel bir araştırmada 3 farklı natürel sızma zeytinyağı, riviera zeytinyağı ve ayçiçek yağı kullanılarak 27 saat patates kızartılmış ve söz konusu yağların 170 °C sıcaklıkta oksidasyona karşı dirençleri incelenmiştir. Eşit koşullarda yapılan kızartma işlemleri sonucunda zeytinyağının tüm kalite sınıflarının oksidasyona karşı ayçiçek yağına göre çok daha dayanıklı olduğu saptanmıştır (Kaynak: Food and Chemical Toxicology Bülteni 48 (2010), sayfa (2972–2979). Yani etli, sebzeli her çeşit yemek yapımında ya da kızartmalarda zeytinyağı kullanarak daha sağlıklı beslenebiliriz. Yemeğin lezzet farkı da ev hanımlarının övünç kaynağı olacaktır.

Zeytinyağının tüm kalite sınıflarının, diğer bitkisel yağlardan farklı olmasının birçok nedeni vardır ve bilim halen zeytinyağında keşfedilecek daha pek çok sır olduğunun farkındadır. Sağlıklı beslenmenin temel taşlarından olan günlük yağ ihtiyacımızın natürel sızma veya riviera zeytinyağından karşılanması kaliteli bir yaşamın vazgeçilmezi olmalı ve her zaman zeytinyağı tercih edilmelidir. Bu noktada da nesilden nesile gelişen tecrübe, titizlik ve uzmanlığın birleşimi ile kusursuz üretilen Kristal zeytinyağı ürünleri hemen yanı başınızdadır.

Güne zeytinyağlı kabak kızartma ile başlamak ya da akşam için hafif bir salata hazırlamak istediniz. Alışveriş listeniz hazır ve market sepetiniz tarif malzemeleri ile dolmaya başladı bile. Ancak yağ rafına geldiğiniz zaman kendinizi birbirinden farklı birçok zeytinyağı türünde kaybolmuş mu hissettiniz? Yalnız değilsiniz. Damak tadına ve sağlığına önem veren birçok kişi gibi lezzet yolculuğunda sizin de aklınıza soru işareti takılmış olabilir. Bu soruların cevaplarına birlikte ulaşalım, zevkinize ve kullanım amacınıza uygun bir seçim yapmanız çok daha kolay olsun. İşte ¨Sızma zeytinyağının riviera zeytinyağından farkı nedir?¨ ya da ¨Sıcak yemeklerde hangi zeytinyağı kullanılır?¨ gibi zeytinyağı seçiminizi etkileyecek soruların cevapları.

Zeytinyağı Türleri Nelerdir?

Duyusal özellikleri; yani tat, koku ve rengine, elde edilme yöntemine ve asit oranına göre birçok zeytinyağı türü bulunur. Türk Standartları Enstitüsü (TSE), elde ediliş şekline ve üretimde uygulanan yöntemlere göre zeytinyağını 3 kategoriye ayırır;

• Naturel Zeytinyağı
• Riviera Zeytinyağı
• Rafine Zeytinyağı

Bu 3 kategoriyi elde ediliş şekilleri ve asit değerlerine göre naturel zeytinyağı ve ham zeytinyağı olmak üzere iki ayrı başlıkta ele alabiliriz.

Naturel Zeytinyağı Nedir?

Naturel zeytinyağı, hiçbir kimyasal işleme tabi tutulmadan sadece fiziksel yollarla üretilen bir zeytinyağı türüdür. Duyusal özellikler açısından ise yoğun aromatik bir tadı ve kokusu vardır, rengi ise sarıdan yeşile farklı tonlarda olabilir. Naturel zeytinyağları asit oranına göre naturel sızma ve naturel birinci olarak ayrılır.

Naturel Sızma Zeytinyağının Özellikleri Nelerdir? 

Sızma zeytinyağı olarak bilinen bu türün (oleik asit cinsinden) asit oranı en fazla %0.8 olabilir. Zeytin kokusunun en yoğun şekilde hissedildiği sızma zeytinyağı boğazda hafif bir acı tat bırakır. Zeytinyağının aromasına alışkın olanların tercih edebileceği kaliteli bir zeytinyağı çeşididir. Bu yoğun aromanın tadına varabilmek için başta kahvaltılar, başlangıçlar ve salatalar gibi soğuk tariflerde olmak üzere tüm yemeklerde kullanılması önerilir. Sızma zeytinyağının nasıl saklanması gerektiği, neden acı tattığı ve bu yağ çeşidine dair daha birçok sorunun cevabına ulaşmak için ¨Sızma Zeytinyağı Hakkında En Çok Merak Edilen 8 Konu¨ başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.

Naturel Birinci Zeytinyağının Özellikleri Nelerdir?

Naturel birinci zeytinyağı da sızma zeytinyağı gibi mekanik yollarla elde edilir, herhangi bir rafinasyon işlemi görmez. Asit oranı (oleik asit cinsinden) en fazla %2 olabilen bu zeytinyağı türü tat ve koku olarak sızma zeytinyağına göre daha hafiftir. Hem sıcak hem de soğuk yemeklerde kullanılmaya uygundur.

Ham Zeytinyağı Nedir?

Duyusal özellikleri yani tat ve koku açısından kullanıma uygun olmayan, rafine edilerek yemeye hazır hale getirilen yağ türüdür. Asit oranı (oleik asit cinsinden) %2’den fazladır. Lampante ya da rafinajlık yağ olarak da adlandırılan ham zeytinyağının iki türü bulunur. 

Riviera Zeytinyağı Nedir?

Zeytinyağının tadını yoğun bulanların tercih ettiği riviera zeytinyağının asit oranı en fazla %1.5’tur. Naturel zeytinyağları ile rafine zeytinyağının bileşiminden meydana gelir. Dengeli bir tada ve kokuya sahip olan riviera zeytinyağı daha çok sıcak yemekler ve kızartmalarda kullanılır. Sıcak Lezzetler serisinden olan Komili Riviera Zeytinyağı 250 ml ve 1 litrelik şişeleri sayesinde kullanım miktarınıza uygun seçenekler sunar. 

Rafine Zeytinyağı Nedir?

Rafine zeytinyağı, zeytinin yapısını bozmadan gerçekleştirilen işlemler sonucu elde edilen zeytinyağı türüdür. Asit oranı (oleik asit cinsinden) en fazla 0.3 olur. 

Elde Etme Yöntemi ve Zamanına Göre Zeytinyağı Çeşitleri Nelerdir?

Zeytinyağı çeşitleri sızma, rafine ve riviera. Ancak bu üç temel kategorinin yanı sıra  elde ediliş şekli, zamanı ve işlemine göre farklı duyusal özelliklere sahip birçok özel zeytinyağı bulunuyor. Farklı zevklere hitap eden zeytinyağı çeşitlerinden bazıları şunlardır;

Erken Hasat Zeytinyağı

Bölgesine göre değişiklik göstermekle birlikte zeytin hasadı ekim ayında başlayıp mart ayına kadar devam eder. Zeytin, hasat zamanından önce yani henüz olgunlaşmamışken yeşil olur. Daha sonra mora ve siyaha döner. Zeytinin henüz yeşilken toplanıp sıkılmasıyla elde edilen türe erken hasat zeytinyağı denir. Sızma zeytinyağının keskin tadını sevenlerin keyifle tüketebileceği erken hasat zeytinyağı yoğun ve acımsı bir lezzete sahiptir. Salata, meze ya da kahvaltınıza eşsiz bir tat katmak için Komili Erken Hasat Zeytinyağı kullanabilirsiniz. 

Soğuk Sıkım Zeytinyağı

Zeytinyağının en taze halinden birini tatmak isterseniz soğuk sıkım zeytinyağı size göre olabilir. Sıcaklığı 27 derecenin altındaki su kullanılıp sıkılarak elde edildiği için soğuk sıkım olarak adlandırılır. Özellikle soğuk yemeklerinizde kullanabileceğiniz Komili Soğuk Sıkma Zeytinyağı meyvemsi duyusal özellikler taşır. 

Taş Baskı Zeytinyağı

Geleneksel gıda elde etme yöntemlerine ilgil duyuyorsanız taş baskı zeytinyağını deneyebilirsiniz. Zeytinler taş değirmende ezilip press edildiği için taş baskı ismini almıştır. Ayvalık yöresinin buruk zeytinyağı tadı ile yemeklerinizi lezzetlendirmek için Komili Taş Baskı Zeytinyağını tercih edebilirsiniz.

Organik Sızma Zeytinyağı

Zeytinyağının türüne etki eden en önemli etkenlerden birisi de zeytinin yetiştiği topraktır. Zeytinyağınızın tat ve kokusunun yanı sıra yetiştiği toprağın özelliğini de seçmek isterseniz organik sızma zeytinyağı kullanabilirsiniz. Organik sızma zeytinyağı, organik tarım yöntemleri ile elde edilen zeytinlerden üretilir.

Filtresiz Zeytinyağı

Zeytinyağını sıkıldıktan sonra içinde bulunan meyve yani zeytin parçaları filtre edilerek çıkarılır. Zeytinyağını soğuk sıkım yöntemi ile elde edilip filtre edilmeyen elde edilmeyen türüne filtresiz zeytinyağı denir. Filtre edilmediği için içerisinde zeytin parçacıkları görülebilir ve filtreli zeytinyağlarına göre daha hızlı tüketilmesi gerekir. 

Sosyal medyada paylaşın

Riviera mı natürel Sızma mı?

Hangi zeytinyağı daha iyi sızma mı Riviera mı?

Riviera zeytinyağı doğal mı?

Hangi zeytinyağı daha iyidir?