El ayak ağız hastalığı ne zaman geçer

El ayak ağız hastalığı ne zaman geçer

El-Ayak-Ağız Hastalığı viral bir hastalıktır. Çoğunlukla 5 yaş altı çocuklarda , nadiren de erişkinlerde gözlenebilir. Ateş , elde ayaklarda döküntü ile kendini gösterir. El-Ayak-Ağız Hastalığı poliovirüs, coxacki virüs , echo virüs gibi virüslerden oluşan enterovirüs ailesinin neden olduğu bir hastalıktır. En çok sebep olan virüs ise Coxsackie virus A16’dır fakat diğer enterovirüsler de hastalığa neden olurlar. Özellikle Enterovirus 71 el-ayak ağız hastalığının salgınlarına neden olmaktadır. Hastalik sıklıkla ateş, iştahsızlık, sıtma benzeri belirtiler, boğaz ağrısı ile başlar. Ateş başladıktan 2-3 gün sonra, ağızda herpanjina adı verilen ağrılı, su dolu döküntüler meydana gelir. Küçük kırmızı lekeler olarak başlayan lezyonlar ülserleşir. Deri döküntüsü 1-2 gün sonra gelişir. Ayak tabanı ve el ayalarında meydana gelen düz kırmızı noktalar halinde başlar, daha sonra su toplar. Nadiren döküntüler dizlerde, dirseklerde, kalçada veya genital bölgede olabilir. Özellikle bebeklerde ağızdaki yaralar nedeni ile yutma güçlüğü ve dolayısı ile dehidratasyon olabilir. El-Ayak-Ağız Hastalığı bulunan hastaların hepsinde tüm döküntüler birden olmayabilir, sadece ayakta sadece elde veya ağızda sınırlı bir alanda kalabilir. Hastalık çok nadiren aseptik menenjit veya ensefalit gibi komplikasyonlara neden olabilir. El-Ayak-Ağız Hastalığı insandan insana direk temas ile bulaşan viral bir hastalıktır. Hastalığa neden olan virüsler burun ve boğaz bölgesine yerleşir ayrıca gaitada ve döküntülerin içindeki sıvılarda bulunurlar. Bu sebeple feka-oral yolla ve lezyonlara direk temas ile insandan insana bulaşabilirler. Hastalar hastalığın ilk haftasında oldukça bulaştırıcıdır. Hastalığın semptomları düzeldikten sonrada bir süre taşıyıcı kalırlar. Bu nedenle hastalık çok bulaşıcıdır ve hastaların hastalık tamamen düzelene kadar izole edilmelerinde yarar vardır. Birçok erişkinin de hastalığı hiç semptom oluşmadan taşıyabileceği unutulmamalıdır. El-Ayak-Ağız Hastalığı ağızda ağrılı yaralara neden olan birçok hastalık ile karışabilir. Tedavinin doğru yapılabilmesi için bu hastalıklar ile ayrımının doğru yapılabilmesi gerekir. Hasta kaç yaşında, semptomları neler, döküntüleri nasıl sorularının doğru yanıtlanmasının yanısıra laboratuvarda bu ayırıcı tanıda oldukça yardımcı olacaktır. Tanıda virüsün bulunması muhtemel alanlardan ( burun-boğaz sürüntüsü, gaita, döküntü sıvıları..) alınan numunelerde PCR yöntemi ile virüs izole edilebilir veya kanda hastalığa sebep olan virüslere (coxackie, enterovirüs..) karşı oluşan antikor (bağışıklık sistemi yanıtı)tespit edilebilir. Tedavi : Hastalıktan korunmak için aşı yoktur. Bu nedenle, hasta ile temastan kaçınmak ve bazı temel temzilik kurallarına dikkat ederek hastalıktan korunmak gerekir. · El temizliğine dikkat etmek, özellikle tuvalet kullanımı sonrası veya bez değiştirdikten sonra mutlaka el yıkamak. · Oyuncaklarda dahil olmak üzere çocukların kullandığı tüm malzemelerin yüzey temziliğini ve dezenfeksiyonunu doğru yapmak. ( ilk olarak sabula temzileyip daha sonra bir tatlı kaşığı çamaşır suyu ile hazırlanmış 4 bardak su ile temzilemek) · Hastalarla yakın temastan (öpüşme, sarılma gibi…) ve ortak tabak bardak kullanımından kaçınmak. Spesifik bir tedavisi olmayan hastalıkta semptomları hafifletmek için bazı önlemler alınabilir; · Ateş düşürücü ve ağrı kesici kullanılabilir. · Ağız yaralarına karşı ağrı kesici solusyonlar kullanılabilir.

İçindekiler

  • El ayak ağız hastalığı nedir?
  • El ayak ağız hastalığının nedenleri nelerdir?
  • El ayak hastalığı bulaşır mı?
  • El ayak hastalığı belirtileri nelerdir?
  • El ayak hastalığının tanısı nasıl konulmaktadır?
  • El ayak hastalığının tedavisinde kullanılan yöntemler nelerdir?
  • El ayak hastalığından korunmak için nelere dikkat etmek gerekir?

El ayak ağız hastalığı nedir?

El ayak ağız hastalığı, en sık 5 yaş altındaki çocuklarda görülen, fakat bazı durumlarda daha büyük çocuklarda ve yetişkinlerde de görülebilen bulaşıcı ve viral bir hastalıktır. Ateş, boğazda kızarıklık, ellerde ve ayak tabanında, ağız içi ve ağız çevresinde döküntü ile seyreder. En sık ilkbahar sonu, yaz ve sonbahar aylarında görülür. Özellikle tropikal bölgelerde ve hijyenin iyi olmadığı yerlerde yaygın olarak ortaya çıkar.

El ayak ağız hastalığının nedenleri nelerdir?

Hastalığa enterovirüs cinsinden koksakivirüs, ekovirüs ve enterovirüsler neden olur. En sık enterovirüs 71 ve koksaki virüs A grup 16 etkendir.

El ayak hastalığı bulaşır mı?

Virüs hasta kişilerin ağız ve burun salgılarında, dışkı ve idrarlarında, cilt lezyonlarında bulunur. Hastalar öksürme ve hapşırma sonucunda damlacık yoluyla virüsü çevreye bulaştırır. Hasta kişi ile yakın temas etme, öpme, sarılma, lezyonlu deriye dokunma, ortak eşya kullanma sonucunda ya da dışkı ve idrar ile bulaşabilir. Okul, kreş gibi toplu yaşam alanları, yazın enfekte havuz sularının yutulması hastalığı bulaşması açısından risk oluşturur.

El ayak hastalığı belirtileri nelerdir?

Hastalık iştahsızlık, kırgınlık, 38-39 derece ateş ve boğaz ağrısı gibi belirtiler ile başlar. Bir iki gün içinde ağız içinde, boğazda ve ağız çevresinde ağrılı, içi su dolu döküntüler çıkar. Takiben ayak tabanı ve avuç içinde de kırmızı döküntüler oluşur ve daha sonra bu döküntüler su toplar. Bazen vücudun başka bölgelerinde de döküntü olabilir. Döküntülere öksürük ve karın ağrısı eşlik edebilir. Bazı durumlarda hastalık sadece ağızda yara, bazen de sadece cilt döküntüsü şeklinde seyredebilir. Özellikle küçük çocuklar ağızdaki yaralar nedeniyle beslenme güçlüğü çekebilir.

El ayak hastalığının tanısı nasıl konulmaktadır?

Hastalığın tanısı genellikle klinik bulgular ile konur. Laboratuvar testi gerekmez. Mevsim, hastanın yaşı, döküntülerin yeri ve özellikleri tanı konulmasına yardımcı olur. Hastalığın suçiçeği, herpes zoster, beşinci ve altıncı hastalık gibi viral hastalıklardan ayrımı yapılmalıdır. Çok gerektiği durumlarda nazofarenks yani genizden alınan sürüntü, döküntü içinden sıvı ve gayta örneklerinden PCR ile virüs izolasyonu sonucunda tanı konabilir. Ayrıca kanda virüse karşı oluşan antikor yanıtına bakılabilir.

El ayak hastalığının tedavisinde kullanılan yöntemler nelerdir?

Hastalığın spesifik bir tedavisi ve aşısı yoktur. Tedavi hastanın şikayetlerine ve bulgularına göre planlanır. Hastalık genellikle hafif seyreder ve kendi kendine düzelir. Boğaz ağrısı için sprey, ağrı kesici, ateş düşürücü, kaşıntı için antihistaminik, lezyonlar enfekte olursa antibiyotikli kremler kullanılabilir. Ağız içindeki yaralar nedeniyle beslenemeyen çocuklarda; yoğurt, muhallebi, çorba gibi yumuşak ve ılık gıdalar ile beslenme, bol sıvı tüketimi ve istirahat önerilir. Beslenmesi kötü olan çocuklara hastane ortamında damar yolu ile sıvı tedavisi verilebilir. Hastalar 7-10 gün içinde kendiliğinden iyileşir. Lezyonlar leke ve kabuklanma yapabilir. Bu etkiler zamanla düzelir.

El ayak hastalığından korunmak için nelere dikkat etmek gerekir?

  • Hasta çocuk lezyonlar kuruyana kadar okula gönderilmemelidir.
  • Öksürük, hapşırık sırasında ağzını kapatması, mümkünse ayrı tuvalet kullanması sağlanmalıdır.
  • Hastalıktan korunmak için hijyen kurallarına uyulmalıdır. 
  • Hasta kişilerden uzak durulmalıdır.
  • Eller sık yıkanmalı ve kirli el ile ağız ve yüze dokunulmamalıdır.
  • Hasta bireyle, tabak, bardak, havlu gibi ortak eşyalar kullanılmamalı, öpme ve sarılma gibi yakın temastan kaçınılmalıdır.
  • Tuvalete girdikten sonra, bebeğin bezini değiştirdikten sonra, yemek-mama hazırlamadan önce eller sabunla yıkanmalıdır.
  • Evde, okul ve kreşlerde kullanılan malzemeler, oyuncaklar ve temas eden yüzeyler her gün dezenfekte edilmelidir.
  • Ortam sık sık havalandırılmalıdır.
  • Havuzlar düzenli klorlanmalı ve küçük çocukların havuza girmemesi sağlanmalıdır.

El ayak hastalığının bulaşıcılığı ne zaman geçer?

Özellikle uygulanan bir tedavisi olmayan ve kendi kendini sınırlayan hastalık, 1 hafta kadar süreyle bulaşıcılığını sürdürür.

El ayak ağız hastalığı hafif atlatılır mı?

Hastalık genellikle hafif seyreder ve kendi kendine düzelir. Boğaz ağrısı için sprey, ağrı kesici, ateş düşürücü, kaşıntı için antihistaminik, lezyonlar enfekte olursa antibiyotikli kremler kullanılabilir.

El ayak ağız hastalığı banyo yapılır mı?

Uzmanlar, döküntülerin oluşmaya başladığı ilk 3-4 gün içerisinde çocuğun özellikle lifli bezlerle yaralarına temas edilerek yıkanmaması gerektiğini belirtiyor. Hastalık süresince banyo yaptırmak yerine, temiz bir şekilde yaralara dokunmadan su dökerek temizliği yapılmalıdır.

El ayak hastalığı bulaştıktan kaç gün sonra ortaya çıkar?

Hastalık genellikle 3-7 günlük kuluçka süresinden sonra; Ateş (24-48 saat sürer ve genellikle ilk semptomdur), iştahsızlık, boğaz ağrısı, halsizlik ile başlar. Ateş başladıktan 1-2 gün sonra, ağız içinde herpangina denilen ağrılı yaralar gelişebilir.