Mineraller: İnsan vücudunda belli başlı Ca, Fe, P, Mg, Na, K, I, F gibi mineraller bulunur. 70 kg’lık bir insanda ortalama 3 kg mineral bulunur. Suda çözünmüş olarak veya yiyeceklerle vücudumuza alınırlar. Show Minerallerin başlıca özellikleri ve görevleri: -İnorganik bileşiklerdir. -Hücresel solunumda enerji elde etmek için kullanılamazlar. Kemosentez olayında, demir (Fe2+) kimyasal enerji elde etmek için kullanılabilmektedir. -Enzimlerin yapısına kofaktör olarak katılıp düzenleyici işlev görürler. -Hidroliz (sindirim) olmazlar. -Sindirilmeden kana karışırlar. -Hücre zarındaki porlardan geçebilirler. -Tüm canlılar tarafından dışarıdan hazır alınır. -Kanın ozmotik basıncını düzenler. -Minerallerin görevleri kendilerine özgüdür. Bir mineralin eksikliği bir başka mineral ile giderilemez. -Vücuda fazla alınmasının zararları vardır. (Mesela zehirlenme) -İnsan vücudunda en fazla bulunan mineral kalsiyumdur. İnsan vücudu en çok kalsiyum, sodyum, potasyum ve magnezyum tuzlarına ihtiyaç duyar. Mineraller hücrede protein, karbonhidrat, yağ gibi organik maddelere bağlı olarak bulundukları gibi hücrede tuz halinde de bulunabilirler. -Bazı minerallerin canlılardaki görevleri:
SORU 1. Minerallerin görev ve özellikleri ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) İhtiyaç halinde karaciğer tarafından sentezlenebilir B) Kalp ritminin düzenler C) Vücuttaki sıvı dengesini düzenler D) Vücuttaki enerji üretimini düzenler E) Kan basıncını düzenler SORU 2. ……………, oksijen taşınmasında ve depolanmasında önemli rol oynar ve kırmızı kan hücrelerindeki hemoglobinin ve kas hücrelerindeki miyoglobinin bir bileşenidir. Noktalı yere aşağıdakilerden hangisi yazılırsa eksik bilgi tamamlanmış olur? A) Mg B) Fe C) Cu D) Na E) Ca SORU 3. Alınan bir besin öğesinin emilen ve vücudun yararlanabileceği miktarına biyoyararlılık adı verilir. Mineralin biyoyararlılığı çeşitli faktörlere bağlıdır. Mineral eksikliği yaşayan kişilerde emilim oranı daha yüksek iken, diyetteki bazı moleküller minerale kimyasal olarak bağlanarak mineralin biyoyararlılığını azaltabilir. Ayrıca, bir mineralin aşırı miktarda alınması, diğer minerallerin emilimini ve metabolizmasını etkileyebilir. Diğer taraftan, bir öğünde vitaminlerin bulunması, öğündeki minerallerin emilimini artırır. Buna göre biyoyararlılık ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Ispanakta bulunan oksalik asit, mineralin biyoyararlılığını azaltabilir. B) Diyette yüksek miktarda kalsiyum, fosfor, demir ve bakırın bulunması çinko emilimini azaltabilir. C) C vitamini demir emilimini arttırabilir. D) Demir ve kalsiyum yetersizliği olan kişilerde, bu minerallerin emilimi de artar. E) Bitkisel kaynaklardan sağlanan mineraller, hayvansal kaynaklardan elde edilen minerallerden daha yüksek emilime sahiptir. SORU 4. Minerallerin birçoğu, canlılarda çok önemli işlevlere sahip moleküllerin yapısına katılarak bu moleküllerin işlev kazanmasında etkili olabilmektedir. Buna göre; I. Miyoglobin yapısına katılma II. Kanın pıhtılaşmasında görev alma III. Tiroksin hormonunun yapısına katılma görevleri verilen mineraller için aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
SORU 5.
Yukarıda verilen mineral-yapısına katıldığı madde eşleştirmelerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız III B) Yalnız IV C) III ve IV D) I ve III E) I, II, III ve IV CEVAPLAR ve ÇÖZÜMLERİ 1. Mineraller, tüm canlılar tarafından dışarıdan hazır alınır. Karaciğerde üretilemez. Cevap: A 2. Hemoglobin ve miyoglobin demirli proteinlerdir. Cevap: B 3. Parça dikkatlice okunursa, bitkisel kaynaklardan sağlanan minerallerin, hayvansal kaynaklardan elde edilen minerallerden daha yüksek emilime sahip olduğu ile ilgili bir bilgi bulunmadığı görülür. Cevap: E 4. I. Miyoglobin yapısına katılma:Demir II. Kanın pıhtılaşmasında görev alma: Kalsiyum III. Tiroksin hormonunun yapısına katılma: İyot Cevap: C 5. Doğrusu; I. Demir → Hemoglobin veya miyoglobin II. Magnezyum → Klorofil III. Iyot → Tiroksin hormonu IV. Kalsiyum → Kemik Cevap: C Mineral eksikliğinde görülen hastalıklar nelerdir?Kalsiyum, fosfor, magnezyum gibi mineraller iskelet ve diş yapısında yer alır. Demir, kobalt gibi mineraller kan yapımında, çinko ise bağışıklık sistemi için önemlidir. Mineral eksiklikleri kemik kaybı, yorgunluk veya bağışıklık sistemi bozuklukları gibi çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir.
Mineral Hastalıkları Nelerdir?Yurdumuzda en sık rastlanılan mineral bozuklukları Bakır yetersizliği, selenyum yetersizliği, fosfor yetersizliği ve iyot yetersizliği ile flor zehirlenmesidir (florozis).
Mineraller ve görevleri nelerdir?Minerallerin Vücudumuzdaki Görevleri:. Hücre içi ve dışı sıvının dengede olması önemlidir. ... . Su metabolizması ve Asit-Baz dengesi için önemlidir.. Enzimlerin yapı ve çalışmalarında görev alırlar.. Kemik ve dişlerin yapısında yer alırlar. ... . Kas ve sinir sisteminin uyarılmasında görev alırlar.. Minerallerin görevleri nelerdir 4 sınıf?Su ve mineraller, düzenli kullanımda vücutta biriken tüm toksinlerin ve zararlı maddelerin de vücuttan dışarı boşaltım ya da sindirim sistemi ile atılmasına olanak sağlıyor. Aynı zamanda su ve mineraller, kemikler ve dişler için de son derece önemi büyük olan rollere sahiptir.
|