ÇALI�ANLARIN 2 GÜNLÜK RAPOR ÜCRET�N� ��VEREN ÖDEMEL� MI?
Geçici i� göremezlik, sigortal�n�n i� kazas�, meslek hastal���, hastal�k ve anal�k hallerinde Kurumca yetkilendirilen hekim veya sa�l�k kurulu raporlar�nda belirtilen istirahat süresince geçici olarak çal��amama halidir.[1]
Geçici i� göremezlik ödene�i, i� kazas�, meslek hastal���, hastal�k ve anal�k hallerinde Kanunda belirtilen geçici i� göremezlik sürelerinde verilen ödenektir.[2]
Hastal�k, i� kazas�, meslek hastal���, anal�k halinde, durumun Kurumca yetkilendirilen hekim veya sa�l�k kurullar�ndan al�nm�� istirahat raporu ile belgelenmesi �art�yla, i� göremezli�e u�rayan sigortal�ya Kurum taraf�ndan geçici i� göremezlik ödene�i ödenmektedir.
�� kazas�, meslek hastal���nda her gün için anal�k halinde do�umdan önce ve sonra sekizer hafta, ço�ul gebelik halinde do�umdan önceki süreye iki haftal�k süre ilave edilerek her gün için geçici i� göremezlik ödene�i ödenir.
Ancak hastal�k halinde, 4/a kapsam�nda( hizmet akdi ile) çal��an sigortal�lar�n ald��� istirahat raporlar�n�n 3. Gününden ba�layarak i� göremezlik ödene�i ödenir. Kurum raporun ilk iki günü için ödeme yapmamaktad�r.
5510 Say�l� Yasa 18. Madde 1. F�kras� b bendi ;
“4 üncü maddenin birinci f�kras�n�n (a) bendi ile 5 inci madde kapsam�ndaki sigortal�lardan hastal�k sigortas�na tabi olanlar�n hastal�k sebebiyle i� göremezli�e u�ramas� halinde, i� göremezli�in ba�lad��� tarihten önceki bir y�l içinde en az doksan gün k�sa vadeli sigorta primi bildirilmi� olmas� �art�yla geçici i� göremezli�in üçüncü gününden ba�lamak üzere her gün için, geçici i� göremezlik ödene�i verilir.” hükmünü içermektedir.
Sosyal Sigorta ��lemleri Yönetmeli�i 40. Maddesinde de Kanun hükmü tekrar edilmi�tir.
Kurum uygulamas�n�n yasal dayana�� belirtilen hükümlerdir.
��çiler Kurumdan alamad�klar� iki günlük i� göremezlik ücretini i�verenden isteyebilir mi?
�� Kanunu 32. Maddesi; “Genel anlamda ücret bir kimseye bir i� kar��l���nda i�veren veya üçüncü ki�iler taraf�ndan sa�lanan ve para ile ödenen tutard�r.” hükmünü ta��maktad�r.
Bu hüküm gere�i, kural olarak ücret ancak bir i� kar��l��� ödenir. Bunun istisnalar�, yani çal��madan çal��m�� gibi ücret ödenmesi gereken günler( hafta tatili, bayram, y�ll�k izin gibi) kanunda ayr�ca say�lm��t�r.[3] Hastal�k halinde al�nan raporlarda, SGK taraf�ndan geçici i� göremezlik ödene�i verilmeyen ilk iki gün için i�veren taraf�ndan ücret ödenip ödenmeyece�i konusunda aç�k bir hüküm bulunmamakla birlikte; son y�llarda Çal��ma Bakanl��� müfetti�leri taraf�ndan yap�lan tefti�lerde 2 günlük hastal�k raporlar� üzerinde duruldu�u ve i�verenin ödeme yapmas�n�n istendi�i bilinmektedir. Bu uygulamaya gerekçe olarak ta, �� Kanunu’nun “Geçici �� göremezlik” ba�l�kl� 48/2 . Maddesi ve 49/4 maddesi gösterilmektedir.
�� Kanunu 48/2. Md. “ Hastal�k nedeni ile çal���lmayan günlerde Sosyal Sigortalar Kurumu taraf�ndan ödenen geçici i� göremezlik ödene�i ayl�k ücretli i�çilerin ücretlerinden mahsup edilir.”
�� Kanunu 49/4 Md. “Hasta, izinli veya sair sebeplerle mazeretli oldu�u hallerde dahi ayl��� tam olarak ödenen ayl�k ücretli i�çilere 46, 47 ve 48 inci maddenin birinci f�kras� hükümleri uygulanmaz. Ancak bunlardan ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çal��anlara ayr�ca çal��t��� her gün için bir günlük ücreti ödenir.” Hükümleri yer almaktad�r.
�� Kanununda yer alan bu düzenlemeler, ücretin bir i� kar��l��� olmas� gerekti�i kural�n�n istisnas�d�r.
�lgili maddelerde ayl�k ücretli i�çilerden bahsedilmi�tir. Ayl�k ücrette ay�n kaç gün oldu�u önemli de�ildir. Belirlenen ücret, ay kaç gün olursa olsun de�i�mez, maktu olarak i�çiye ödenir. Oysa günlük ücret belirlendi�inde, i�çinin ald��� ücret, ay�n 28,29 ya da 30,31 gün olmas�na göre de�i�ir.
Söz konusu maddelerde ayl�k ücretli çal��anlardan bahsedilmi� oldu�undan, ayl�k maktu ücretle çal��anlar�n hastal�k nedeniyle rapor almalar� durumunda, SGK taraf�ndan ödeme yap�lan tutar mahsup edilecek ve SGK nun ödeme yapmad��� ilk iki gün i�veren taraf�ndan ödenmek zorunda kal�nacakt�r.
Maktu ayl�k belirlenmemi�, i�çi günlük, saatlik ücretle çal���yor ise hastal�k raporlar�nda i�veren ilk iki gün için ücret ödemek zorunda kalmayacakt�r. Çünkü bu �ekilde ücret alanlar için �� Kanunu 48/2 veya 49/4. Maddedeki gibi istisnai bir düzenleme yoktur. Aksine �� Kanunu 25/I-b son f�krada i�çinin sa�l�k sebebi ile i� sözle�mesinin ask�da kalmas� nedeniyle i�ine gidemedi�i süreler için ücret i�lemeyece�i belirtilmi�tir.
Sonuç itibariyle hastal�k raporlar�nda, ilk iki gün için ücret ödenmek istenmiyor ise “ayl�k ücret” yerine, günlük, saatlik ücret �ekillerinin seçilmesi uygun olacakt�r.
[1] Sosyal Sigorta ��lemleri Yönetmeli�i 38/1.md.
[2] Sosyal Sigorta ��lemleri Yönetmeli�i 38/2.md
[3] 4857 Say�l� �� Kanunu 44,46,47,57.md