2 doz aşının yan etkileri kaç gün sürer

Koruyucu korona aşısı sonrası ortaya çıkan aşı reaksiyonları ve yan etkiler

Bütün ilaçlar gibi aşılar da hoş olmayan reaksiyonlara yol açabilir. Ancak aşı reaksiyonları alışkın olmadığımız bir durum değildir ve çoğunlukla kısa süre içerisinde ortadan kalkar. Ağır yan etkiler, aşı komplikasyonları veya aşının yol açtığı zararlar çok ender olarak görülür. Yan etki şüphesinin bulunduğu durumlarda neler yapabileceğiniz konusundaki bilgileri burada bulabilirsiniz.

Aşılama sonrasında ortaya çıkan aşı reaksiyonları

Fotoğraf: Shutterstock / 9nong

Koruyucu aşılar etkilerini ortaya çıkarabilmek için vücutta bazı reaksiyonlara yol açarlar: Deyim yerindeyse aşı maddesi bağışıklık sistemine koronavirüs enfeksiyonuyla nasıl mücadele edebileceğini gösterir. Burada aşılama sonrasında aşının yapıldığı bölgede ağrı, yorgunluk, baş veya kas ağrısı gibi ılımlı reaksiyonlar ortaya çıkabilir. Bu tür reaksiyonlar COVID-19 aşılamalarında, örneğin grip aşısıyla kıyaslandığında daha sık ve kısmen daha ağır görülür. Ancak çoğunlukla birkaç gün içerisinde kendiliğinden ortadan kalkar ve bağışıklık sisteminin aşılamaya karşı bir reaksiyon gösterdiğini ve antikorlar ürettiğini gösteren belirtilerdir. Bu noktada şu konu önemlidir: Tersinden bakıldığında eğer aşı reaksiyonu hiç görülmüyorsa veya çok hafif reaksiyonlar ortaya çıkıyorsa, koruyucu korona aşısının etkisi daha düşük ve koruyuculuğu daha zayıftır. Araştırmalar şunu göstermiştir: Koruyucu korona aşısı yaptırdıktan sonra herhangi bir şikâyeti olmayan kişilerde de aşı etki yaratır ve ağır seyreden COVID-19 hastalıklarına karşı yüzde 90 oranında koruma sağlar.

Aşı reaksiyonları ile yan etkiler arasındaki fark

Alman İlaç Yasası uyarınca, insanlara uygulamak üzere geliştirilmiş ilaçların usulüne uygun bir şekilde kullanıldığı durumlarda da neden olduğu zararlı ve istenmeden ortaya çıkan reaksiyonlara yan etki denir. Ölüme veya hayati tehlikeye yol açan, hastanede yatakta tedavi görülmesine veya yatakta tedavi süresinin uzamasına neden olan, kalıcı veya ağır engel, maluliyet doğuştan anomali veya doğum hatalarına yol açan yan etkilere ağır yan etkiler adı verilir.

Robert Koch Enstitüsü olağan aşı reaksiyonları ile çok ender ortaya çıkan aşı komplikasyonları şeklinde bir ayrım yapar. Aşı reaksiyonları (örneğin grip benzeri semptomlar) çoğunlukla koruyucu aşılamadan kısa bir süre sonra ortaya çıkan ve sadece bir kaç gün devam eden tipik şikayetlerdir. Buna karşılık bir aşı reaksiyonunun sınırlarını aşan aşı komplikasyonları ise, istenmeyen ağır yan etkilerdir ve ilgili kurumlara bildirilerek kaydedilmeleri gerekir. Bu konuda daha fazla bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.

Bilmekte fayda var: Bütün aşı maddeleri onay almadan önce kapsamlı klinik incelemelere tabi tutulur. En sık görülen yan etkiler (aşı reaksiyonları ve muhtemel aşı komplikasyonları) Robert Koch Enstitüsü’nün aydınlatma broşürlerinde yer almaktadır ve kaydedilmiştir. Bugüne kadar Federal Almanya çapında kullanım onayına sahip aşı maddeleri hakkında kaleme alınmış olan makalelerde ayrıca bilinen aşı reaksiyonları ve yan etkiler konusunda aydınlatıcı notlar bulabilirsiniz:

Aşı komplikasyonları çok ender görülür

Örneğin STIKO üyeleri gibi uzmanlar, ağır yan etkileri aşı komplikasyonları olarak da nitelendirirler. Bir COVlD-19 aşısı sonrasında ağır reaksiyonların ortaya çıkma riski çok düşüktür: Paul Ehrlich Enstitüsü (PEI) raporlarında bin kişi başına düşen şüpheli vaka sayısının 0,2 olduğu belirtilmektedir. Diğer bir deyişle 5 bin kişiden sadece bir kişide görülür. Uzun süre sonra ortaya çıkan veya uzun süre devam eden yan etkiler de aynı şekilde uzmanların bildirdiğine göre olası bir durum değildir. Zira yan etkilerin büyük çoğunluğu genellikle aşıdan sonraki ilk birkaç saat veya gün içerisinde ortaya çıkar. Ancak yıllar sonra ortaya çıkabilecek etkileri bugüne kadar bilinmemektedir ve korona aşı maddelerinde de ortaya çıkması beklenmemektedir.

Şüpheli vakaları böyle bildirebilirsiniz

Şüpheli vakalar hakkında bildirimde bulunarak ilaçların veya aşı maddelerinin denetlenmesi konusunda yardımcı olabilirsiniz, bu ilaçların ve aşı maddelerinin güvenli bir şekilde uygulanması için vereceğiniz önemli bir katkı olacaktır. Şüpheli bir yan etki vakasını, Paul Ehrlich Enstitüsü’nün (PEI) www.nebenwirkungen.bund.de adresindeki internet sitesi üzerinden bildirebilirsiniz. Korona aşı maddelerinin tolere edilebilirliğinin toleransın incelendiği bir araştırma kapsamında, aşılanan kişiler aşı sonrası ortaya çıkan istenmeyen reaksiyonları ayrıca mobil cihazlarına yükleyebilecekleri “SafeVac 2.0” isimli uygulama ile kaydedip PEI’ye bildirebilirler. Bu uygulamayı ücretsiz olarak Apple App Store ve Google Play Store’den indirebilirsiniz. Bir aşı reaksiyonunun olağan sınırlarını aşan sağlık zararlarının oluşabileceği şüphesi varsa bu konuda bildirimde bulunmak zorunludur. Bu bildirim genellikle aile hekiminiz tarafından yapılır.

Kesintisiz güvenlik incelemesi

Koruyucu korona aşılarının güvenliğini sağlamak üzere Paul Ehrlich Enstitüsü Almanya’da aşı kampanyasının başladığı ilk günden beri bildirimi gerçekleştirilen bütün şüpheli yan etki veya aşı komplikasyonları vakalarının kaydını tutmakta ve aşıyla bağlantılı olarak aynı dönemde ortaya çıkan yan etkilere güvenlik raporlarında yer vermektedir. Bilinmeyen risklerin teşhis edildiği durumlarda uzmanlar derhal harekete geçer ve gerekli önlemlerin alınması için tavsiyelerde bulunur. Gerektiği hallerde bu tavsiyeler aşı maddesinin kullanımına ara verilmesini kapsayabilir. Ayrıca gerekli hallerde verilen onaylarda yeni uyarlamalar yapılarak, örneğin onaylanan prospektüslerde yer alan bilgilerin değiştirilmesi yönünde karar verebilir. Bu durumda aydınlatma broşürlerinin de bu yönde değiştirilmesi gerekir.

Aşı maddesinin uygulanmasının tavsiye edildiği kişiler grubuna da Robert Koch Enstitüsü’ne bağlı Daimi Aşı Komisyonu (STIKO) tarafından bu çerçevede tedbiren sınırlama getirilebilir. PEI, Avrupa İlaç Ajansı (EMA) ve ilaç üreticileri, her bir aşı maddesinin olumlu etkisini güvence altına almak için, aşıların uygulandığı süre boyunca korona aşı maddelerinin etkinliği, güvenliği ve koruyuculuk süresi konusunda incelemelerde bulunarak verilerin kaydını tutar. Böylece, ağır yan etkilerin ortaya çıkması durumunda hızla gerekli adımlar atılabilir. Bunun bir örneğini, Moderna’nın ürettiği aşı maddesinin uygulandığı yaş grubuna sınırlamalar getirildiği Kasım 2021’de yaşamıştık.

Söz konusu olayın da gösterdiği gibi STIKO hızlı ve aynı zamanda özenli bir şekilde reaksiyon gösterip hangi aşı maddesinin hangi yaş grubu için uygun olduğu veya uygun olmadığı konusundaki tavsiyelerini değiştirebilme ve gerekli uyarlamaları yapabilme kapasitesine sahiptir.

Aşı maddelerine onay verilmesi konusunda yüksek güvenlik standartları geçerli

Bütün aşı maddeleri AB’de ve dolayısıyla Almanya’da kullanım onayı alabilmek için çok aşamalı bir inceleme sürecinden geçiyor. Bu sayede, sadece sakınca içermeyen, güvenli, etkili ve uygun niteliğe sahip aşı maddelerinin kullanılması güvence altına alınıyor. Ayrıca söz konusu aşı maddelerinin yararının taşıdığı risklerden daha büyük olduğunun da kanıtlanmış olması gerekiyor. Bu süreç COVID-19 aşı maddeleri açısından da aynı şekilde işliyor: Bu maddelerin onay alma süreçlerini hızlandırmak için klinik araştırmalarda elde edilen veriler daha onay başvurusu yapılmadan Avrupa İlaç Ajansı tarafından adım adım değerlendiriliyor (“Rolling-Review Yöntemi”). AB Komisyonu tarafından şartlı onay verildikten sonra da bu aşı maddeleri aralıksız olarak gözetim altında tutuluyor. Almanya’da bu konuda PEI’nin uzmanları sorumlu. Bu da koruyucu aşıların güvenliğini sağlayan önemli bir kontrol işlevidir.

Sahte haberlere dikkat

Sosyal medyada aşılama sonucu hayatını kaybeden insanlara dair haberlerin hasır altı edildiği yönünde iddialar dolaşıyor. Bu iddialar dezenformasyondan başka bir anlam taşımıyor. Her ne kadar çok ender vakalarda korona koruyucu aşısının yapıldığı dönemde bir kişinin ölmesi mümkün olsada bu ölüme yol açan etkenin aşı olduğu anlamına gelmez. Ölüm vakaları ilgili resmi dairelerce PEI’ye bildirilerek kaydı tutulur ve aşıyla bağlantılı olup olmadığı açısından değerlendirilir. Burada elde edilen sonuçlar PEI’nin güvenlik raporlarında yayımlanır. Bu, hem uzmanların hem de kamuoyunun şeffaf bir şekilde, korona koruyucu aşısıyla bağlantılı olarak ortaya çıkmış yan etkilere dair yapılan bildirimler konusunda devam etmekte olan incelemelerin sonuçları hakkında bilgilendirilmesi açısından önemlidir. Enstitünün yayınladığı güvenlik raporlarına PEI’nin web sitesinde ulaşabilirsiniz.

2 ci doz Biontech yan etkileri kaç gün sürer?

Aşının yan etkisi kaç gün sürüyor?

2 doz aşı yan etkileri ne zaman başlar?

2 ay aşının yan etkileri ne kadar sürer?