Hemen hemen her alanda bir dijital dönüşüm uzun süredir gerçekleşiyor. İşletmelerin işini büyük ölçüde kolaylaştıran e-fatura sisteminden sonra irsaliyelerin de elektronik ortama taşınması, pek çok işletme için işleri daha da kolaylaştırdı. Peki e-irsaliye nedir, kimler kullanmak zorundadır ve avantajları nelerdir? Sizler için bu konuyu değerlendirdiğimiz kapsamlı bir rehber hazırladık. Show
E-irsaliye Nedir?Herhangi bir ürünün, herhangi bir yerden başka bir yere taşınması adına düzenlenen belge sevk irsaliyesi olarak adlandırılır. 2020 yılının Temmuz ayında dijital dönüşüm süreci kapsamında sevk irsaliyesi elektronik ortamda düzenlenmeye başlamış ve e-irsaliye adını almıştır. Bu belge karşı tarafa iletilebilir ve aynı zamanda muhafaza edilebilir. Dijital ortamda düzenlenen irsaliye, kağıt irsaliye ile hukuki olarak aynı niteliklere sahiptir. 487 numaralı Vergi Usul Kanunu tebliği ile 2019 yılında yürürlüğe giren uygulama ile, elektronik ortamda oluşturulan irsaliyenin düzenlenmesi, iletilmesi, arşivlenmesi ve ibraz edilmesi zorunlu hale getirilmiştir. Oluşturulacak olan belgenin standartları Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından belirlenir. Kağıt olarak düzenlenen irsaliye ile elektronik ortamda düzenlenen irsaliye arasında bulunan tek fark, e-irsaliye üzerinde ürünleri taşıyan aracın plakasının ve aynı zamanda şoförün kimlik bilgilerinin de bulunmasıdır. Alıcılara ulaşan elektronik irsaliye sayesinde GİB sistemi üzerinden malın kabulu ya da reddi hakkında yanıt verilebilir. Aynı zamanda alıcılar ve satıcılar arasında teslimat işlemlerinde meydana gelen tüm süreçler ve aksaklıklar hakkında karşılıklı bilgi alışverişi gerçekleştirilebilir. E-irsaliye Üzerinde Bulunması Zorunlu BilgilerElektronik irsaliye üzerinde Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından belirlenmiş ve bulunması zorunlu bazı bilgiler bulunur. Bu bilgilerin listesi şu şekildedir:
Bu belgeyi düzenleyen şirketler, kendi ihtiyaçlarını da göz önünde bulundurarak, yukarıda belirtilmiş olan bilgiler dışındaki bilgileri de belgeye ekleyebilir. Ayrıca düzenlenen belgelerin sistem üzerinde doğrulanması, sorgulanması ve görüntülenebilmesi için belge üzerinde bir kare kodun bulunması da zorunludur. Kimler e-irsaliye Kesmek Zorundadır?2021 yılında, 31390 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan tebliğe göre, aşağıda yer alan mükelleflerin e-irsaliye kesmeleri zorunlu tutulmuştur:
Tüm bunlara ek olarak; GİB çeşitli incelemeler ve analizler gerçekleştirerek bazı mükellefleri elektronik irsaliye uygulamasına geçmeye zorlayabilir. Örneğin vergi düzeyi düşük olan ya da risk grubunda bulunan mükellefler, sektöre, faaliyetlere ya da ciroya bakılmaksızın e-irsaliye uygulamasına geçmek zorundadır. Elektronik irsaliye uygulamasına geçme zorunluluğunuz bulunduğu halde bu sisteme dahil olmazsanız, bazı cezai durumlar ile karşılaşmanız muhtemeldir. Geçiş sürecinin sorunsuz ve sağlıklı bir şekilde tamamlanabilmesi için bir mali müşavirden destek almak büyük önem taşır. Eğer siz de elektronik irsaliye sistemine kayıt olmak ve süreç ile ilgili olarak bilgi almak isterseniz, hemen bizimle iletişime geçebilirsiniz. E-irsaliyeye Geçiş SüreciEğer bir mükellef e-irsaliye sistemine geçiş yapacaksa, bunun için öncelikle e-fatura sistemine kayıt olması ve bir e-fatura kullanıcısı olması gerekir. Elektronik irsaliye sistemine geçiş yapabilmek için üç farklı yöntem bulunur. Bu yöntemlerden ilki süreci GİB üzerinden yönetmektir. İkinci yöntem işletmelerin kendi sistemlerini GİB sistemine entegre etmeleridir. Son yöntem ise özel entegratörlük yapan ve bu konuda GİB’den izin almış firmalardan hizmet almaktır. Bu üç yöntem de sizi doğrudan sonuca götürür. Bu yöntemlerin detayları ise şu şekilde: Süreci GİB Üzerinden YönetmekGİB tarafından hazırlanmış olan portala https://portal.efatura.gov.tr üzerinden erişim sağlamak mümkün. Eğer bir e-fatura kullanıcısıysanız, bu durumda bu sistem üzerinden elektronik irsaliye uygulamasına geçmek için başvuru yapabilirsiniz. Kendi Sisteminizi GİB Sistemine Entegre EtmekGİB, işletmelerin kendi kullandıkları bilgi işlem sistemlerini GİB sistemine entegre etmesini mümkün kılmıştır. Bu yöntem, kendi bilgi işlem sistemleri bulunan mükelleflerin e-irsaliye uygulamasına geçme sürecini kolaylaştırır. Özel Entegratörler İle ÇalışmakBazı firmalar, mükelleflere özel olarak hizmet verebilmek için Gelir İdaresi Başkanlığından özel bir izin alır. Eğer mükelleflerin kullanmış olduğu özel bir entegrasyon sistemi bulunuyorsa, söz konusu firmalar GİB ve özel entegrasyon sistemlerinin birbirine entegre edilmesi konusunda hizmet verebilir. Yukarıdaki yöntemlerden hangisini kullanacağınıza karar vermeden önce, mutlaka bir mali müşavire danışın. Böylece hangi yöntemin sizin için daha avantajlı olduğu konusunda daha doğru bir karar verebilirsiniz. E-irsaliye Kullanmanın AvantajlarıDijital dönüşüm süreçleri işletmeler için pek çok kolaylık sağlarken, pek çok avantajı da beraberinde getirdi. E-irsaliye uygulamasına geçmenin işletmelere kazandırdığı en temel avantajları ise şu şekilde listelemek mümkün:
Yani kısacası elektronik irsaliye uygulamasının hem kolay, hem pratik, hem de doğa dostu bir uygulama olduğunu rahatlıkla söyleyebilir. Bu yüzden işletmelerin bu süreci bir zorunluluk olarak değil, işleri kolaylaştıracak bir gereklilik olarak düşünmesinde fayda var. E-irsaliye Hakkında Bilinmesi GerekenlerTüm bunların dışında akıllara takılan soruları cevaplandırmak için şu bilgilere de yer verebiliriz:
Bu metin içerisinde vermiş olduğumuz bilgiler ile akıllara takılan soru işaretlerini gidermeye çalıştık. Eğer siz de elektronik irsaliye sistemine geçmek ve bu süreci bir mali müşavir kontrolünde yönetmek isterseniz, hemen bizimle iletişime geçebilirsiniz. UYARI: Bu İnternet Sitesi içeriğinde yer alan makale ve yazılar Serbest Muhasebeci Mali Müşavir Burak Bayraktar’a ait olup 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu kapsamında korunmaktadır. Kaynak göstermeden kullanılamaz. EEğer irsaliye kestiğiniz firma e-İrsaliye mükellefiyse faturayı ve irsaliyeyi ayrı ayrı düzenlemeniz gerekmektedir; eğer alıcı e-İrsaliye kayıtlı kullanıcısı değilse sanal kullanıcı üzerinden e-irsaliye kesilecektir.
Her Fatura için ee-İrsaliye malın sevkini ispat eden bir belge niteliğinde olduğundan fatura yerine geçmez. Elektronik ortamda irsaliyesi düzenlenen mallar için ayrıca fatura düzenlenmesi gerekir.
2022 de Kimler E(22/01/2022) ve üzeri ciroya sahip olan mükellefler 1/7/2022 tarihine kadar, 2022 veya müteakip hesap dönemleri için 500 Bin TL ve üzeri olan mükellefler ise ilgili hesap dönemini izleyen yedinci ayın başına kadar e-Fatura ve e- Arşiv Fatura uygulamasına geçme zorunlulukları bulunmaktadır.
ESORU: CEVAP: Malın Alıcı tarafından taşınması/taşıttırılması durumunda e-İrsaliye düzenlenmesi gerekir mi? Evet, sevk irsaliyesi düzenlenmesi gerekir. e-İrsaliye düzenleyen ve alan aynı taraf olabilir.
|