Serbest Muhasebeci Mali M��avir
Ba��ms�z Denet�i
E DEFTER UYGULAMASINA DÂH�L OLMA ZORUNLULU�U
A�a��da say�lan mükelleflerin e-Defter uygulamas�na dâhil olmalar� zorunludur.
1- e-Fatura uygulamas�na geçi� zorunlulu�u bulunan mükellefler.
2- Türk Ticaret Kanununun 397 nci maddesinin dördüncü f�kras� uyar�nca ba��ms�z denetime tabi olan �irketler.
Ba��ms�z denetime tabi olup, gerekli �artlar� ta��mayanlar art�k E Defter uygulamas�na geçme zorunlulu�u vard�r.
Gelir �daresi Ba�kanl���, gerek gördü�ü zaman yapt��� çal��malar neticesinde, yaz�l� bildirim yapmak ve geçi� haz�rl�klar� için en az 3 ay süre vermek suretiyle e-Defter uygulamas�na geçme zorunlulu�u getirmeye yetkilidir. Kendisine yaz�l� bildirim yap�lan mükelleflerin, yaz�l� bildirimde belirtilen süreler içinde e-Defter uygulamas�na dâhil olmas� gerekmektedir.
Gerekli zorunlu �artlar� ta��mayanlar, kendi istekleriyle E Deftere geçmeleri mümkündür. Ayr�ca, Defter Beyan Sistemi d���nda kalan mükellefler istemeleri halinde E Deftere uygulamas�na dahil olmas� mümkündür. �ste�e ba�l� olarak E Defter uygulamas�na geçenler, ba�vurular�n� izleyen ay�n ba��ndan itibaren geçebilirler.
E Defter uygulamas�na geçme zorunlulu�u olan mükellefler; tam bölünme, birle�me veya tür de�i�ikli�ine gitmeleri halinde devredilen veya birle�ilen mükellefler ile yeni tüzel ki�i mükellefler E Defter uygulamas�na geçmek zorundad�r. Geçme süresi ticaret siciline tescil tarihini izleyen ay�n ba��ndan itibaren 3 ay� geçemez.
E Defter uygulamas�na dâhil olma zorunlulu�u bulunan mükelleflerden;
1- e-Fatura uygulamas�na geçi� zorunlulu�u bulunan mükellefler, e-Fatura uygulamas�na geçi� süresi içinde (e-Fatura uygulamas�na y�l içinde zorunlu olarak geçen mükellefler bak�m�ndan izleyen y�l�n ba��ndan itibaren),
2- Tebli� yay�m tarihi itibar�yla Türk Ticaret Kanununun 397 nci maddesinin dördüncü f�kras� uyar�nca ba��ms�z denetime tabi olan �irketler 1/1/2020 tarihinden itibaren, 2020 ve müteakip y�llarda ba��ms�z denetime tabi olma �artlar�n� sa�layan mükellefler ise �artlar�n sa�land��� y�l� takip eden y�l�n ba��ndan itibaren, e-Defter uygulamas�na geçmek ve edefter.gov.tr adresinde format ve standard� belirlenen defterleri e-Defter olarak tutmak zorundad�rlar.
Zorunluluk getirildi�i halde e-Defter uygulamas�na süresi içinde geçmeyen mükellefler hakk�nda Vergi Usul Kanununda öngörülen cezai hükümler uygulan�r.
E FATURAYA GEÇENLER E DEFTER UYGULAMASINA GEÇME ZORUNLULU�U VAR MI?
Zorunlu �artlar� ta��yanlar, E Faturaya uygulamas�nda tabi olanlar, y�l içerisinde E Deftere de geçmek zorundad�rlar. Örne�in, E Fatura için 2018
y�l� ve 2019 y�l� brüt sat�� has�lat� 5.000.000,00 TL olanlar 1/7/2020 tarihi itibar�yla E Faturaya geçmek zorunda ve 1/1/2021 tarihi itibar�yla E Deftere uygulamas�na geçmek zorundad�rlar.
Ancak, iste�e ba�l� olarak E Faturaya geçenler E Deftere geçme mecburiyetleri yoktur. Örne�in, 2018 brüt sat�� has�lat� 3.000.000,00 TL olanlar, 2020 y�l�nda iste�e ba�l� bir �ekilde E Fatura ‘ ya geçenler, gerekli zorunlu �artlar� ta��mad��� için E Deftere geçme
mecburiyetleri yoktur. �sterlerse E Deftere geçerler.
E DEFTERE BA�VURU
Gerek zorunlu olarak gerekse ihtiyari olarak defterlerini elektronik ortamda olu�turacak, kaydedecek, muhafaza ve ibraz edecek gerçek ve tüzel ki�i mükelleflerin a�a��da yer alan �artlar� yerine getirerek edefter.gov.tr adresinde yay�mlanan ba�vuru k�lavuzuna uygun olarak e-Defter uygulamas�na ba�vuruda bulunmas� gerekmektedir.
a) Gerçek ki�i mükelleflerin Elektronik �mza Kanunu hükümleri çerçevesinde üretilen Nitelikli Elektronik Sertifika (NES) veya bu Tebli� çerçevesinde Mali Mühür temin etmi� olmalar�.
b) Tüzel ki�i mükelleflerin Mali Mühür temin etmi� olmalar�.
c) e-Defterin tutulmas�, kaydedilmesi, onaylanmas�, saklanmas� ve ibraz�nda kullan�lacak yaz�l�m�n, Ba�kanl�ktan uyumluluk onay� alm�� bir yaz�l�m olmas�.
Ba�kanl�k veya Genel Müdürlük, gerek görmesi halinde ba�vuru sürecinde edefter.gov.tr adresinde yay�mlanan k�lavuzlara ilave olarak di�er teknik bilgi ve belge talebinde bulunabilir.
E DEFTER DOSYALARININ OLU�TURULMASI VE BERAT DOSYALARININ E DEFTER UYGULAMASINA YÜKLENMES�
E-Defter uygulamas�na dâhil olanlar,
- edefter.gov.tr adresinde duyurulan format ve standartlara uygun olarak ayl�k dönemler itibar�yla E-Defterlerini olu�turmaya ve saklamaya ba�layacaklard�r.
- E-Defter uygulamas�na dahil olan mükellefler dahil olduklar� aydan itibaren söz konusu defterlerini kâ��t ortam�nda tutamazlar. Bu mükelleflerin ka��t ortam�nda tuttuklar� defterler hiç tutulmam�� say�l�r.
Vergi Usul Kanununun 219 uncu maddesinin (b) bendinde belirtilen ve defter kayd� yerine geçecek belgelerin (bundan sonra “Muhasebe Fi�i” olarak an�lacakt�r), e-Defter kay�tlar� ile birlikte muhafaza edilmesi ve yetkili mercileri taraf�ndan istenildi�inde ibraz edilmesi zorunludur.
E-Defter tutma sürecinde hesap döneminin ilk ay�na ait berat�n al�nmas� aç�l�� onay�, son ay�na ait berat�n al�nmas� kapan�� onay�, di�er aylara ait beratlar�n al�nmas� ise ilgili aylara ait defterlerin noter onay� yerine geçer.
Uygulamadan yararlananlar ayl�k dönemler halinde olu�turacaklar� e-Defter ve berat dosyalar�n�, a�a��da belirtilen sürelerde olu�turmak, NES veya Mali Mühürle zaman damgal� imzalamak/onaylamak ve berat dosyalar� e-Defter uygulamas�na yüklemek suretiyle Ba�kanl�kça onayl� halini almak zorundad�rlar:
1- Defter ve berat dosyalar�n�n ilgili oldu�u ay� takip eden üçüncü ay�n son gününe kadar,
2- Hesap dönemlerinin son ay�na ait defter ve berat dosyalar�, gelir veya kurumlar vergisi beyannamelerinin verildi�i ay�n son gününe kadar.
3- Dileyen mükellefler, her hesap dönemine ili�kin ilk ayda (hesap dönemi içinde i�e ba�layanlarda i�e ba�lan�lan ayda), tercihlerini e-Defter uygulamas� arac�l���yla elektronik ortamda bildirmeleri �art�yla, her bir geçici vergi döneminin aylar�na ait e-Defter ve berat dosyalar�n� her ay için ayr� ayr� olmak üzere, ilgili oldu�u geçici vergi dönemine ili�kin geçici vergi beyannamesinin verilece�i ay�n sonuna kadar (son dönem geçici vergi dönemine ili�kin aylar�n defter ve berat dosyalar�n�n gelir vergisi mükelleflerinde gelir vergisi beyannamesinin verilece�i ay�n sonuna kadar, kurumlar vergisi mükelleflerinde ise kurumlar vergisi beyannamesinin verilece�i ay�n sonuna kadar) olu�turma, NES veya Mali Mühürle imzalama/onaylama ve berat dosyalar�n� e-Defter uygulamas�na yükleyerek Ba�kanl�kça onayl� halini alma imkân�ndan da yararlanabilirler.
Yer alan aç�klamalar çerçevesinde defter ve berat dosyalar�n� olu�turma, NES veya Mali Mühürle imzalama/onaylama ve Ba�kanl�k onayl� berat dosyalar�n� alma süreleri a�a��daki tabloda belirtilmektedir. 01.01.2020 tarihinden itibaren geçerli olacakt�r.
DÖNEM | AYLIK YÜKLEME TERC�H�NDE BULUNMASI HAL�NDE | GEÇ�C� VERG� DÖNEMLER� BAZINDA YÜKLEME TERC�H�NDE BULUNMASI HAL�NDE | |
OCAK | N�SAN AYI SONU | OCAK �UBAT MART | MAYIS AYI SONU |
�UBAT | MAYIS AYI SONU | ||
MART | HAZ�RAN AYI SONU | ||
N�SAN | TEMMUZ AYI SONU | N�SAN MAYIS HAZ�RAN | A�USTOS AYI SONU |
MAYIS | A�USTOS AYI SONU | ||
HAZ�RAN | EYLÜL AYI SONU | ||
TEMMUZ | EK�M AYI SONU | TEMMUZ A�USTOS EYLÜL | KASIM AYI SONU |
A�USTOS | KASIM AYI SONU | ||
EYLÜL | ARALIK AYI SONU | ||
EK�M | OCAK AYI SONU | EK�M KASIM ARALIK | GEL�R VEYA KURUMLAR VERG�S� BEYANNAMELER�N�N VER�LECE�� AYIN SONUNA KADAR |
KASIM | �UBAT AYI SONU | ||
ARALIK | GEL�R VEYA KURUMLAR VERG�S� BEYANNAMELER�N�N VER�LECE�� AYIN SONUNA KADAR |
Ba�kanl�k Mali Mührünü de içeren berat dosyalar� e-Defter tutanlar taraf�ndan e-Defter uygulamas�ndan indirilerek, istenildi�inde yetkili birimlere ibraz edilmek üzere ilgili oldu�u e-Defter dosyalar� ile ili�ikli �ekilde birlikte muhafaza edilir.
E Defter ve berat dosyalar�n�n mükelleflerin kendisine ait Mali Mühür ile beraber imzalanmas� esas olmakla beraber, noter taraf�ndan düzenlenen Gelir �daresi Ba�kanl��� taraf�ndan belirlenen vekaletname ile özel entegratör veya meslek mensuplar�na ait mali mühür le verilebilir.
Ayl�k dönem, sadece onaya sunulan ay�n defter kay�tlar�n� ifade etmekte olup, önceki aylara ait kay�tlar� içermez.
Hesap dönemi veya takvim y�l� içerisinde de e-Defter tutmaya ba�lanabilir. Ancak hesap dönemi veya takvim y�l� içerisinde e-Defter tutmaya ba�layanlar, ba�lad�klar� tarihi izleyen bir ayl�k süre içerisinde eski defterlerine kapan�� tasdiki yapt�racaklard�r.
Herhangi bir kesinti veya sistem ar�zas� nedeni ile beratlar�n Ba�kanl�k taraf�ndan onaylanmas� i�leminin gerçekle�tirilememesi durumunda söz konusu beratlar, NES veya Mali Mühür ile zaman damgal� olarak imzalanacak veya onaylanacakt�r. Bu kapsamda kullan�lacak olan zaman damgalar� TÜB�TAK-UEKAE’ den temin edilecektir. Beratlar�n, Ba�kanl��a sunumunu engelleyen kesinti veya ar�za durumunun ortadan kalkmas�n� takiben ilgili beratlar�n tekrar Ba�kanl�k onay�na sunulmas� i�lemi gerçekle�tirilecektir.
E DEFTER DOSYALARI, BERAT DOSYALARI VE MUHASEBE F��LER�N�N MUHAFAZA VE �BRAZI
e-Defter uygulamas�na dâhil olanlar, muhafaza ve ibraz ödevlerini yerine getirirken a�a��daki hususlara uygun hareket etmek zorundad�rlar:
a) e-Defter dosyalar� ve bunlara ait berat dosyalar� birbirleri ile ili�kili �ekilde elektronik ortamda, muhasebe fi�leri ise ka��t ve/veya elektronik ortamda, istenildi�inde ibraz edilmek üzere muhafaza edilmek zorundad�r.
b) e-Defter dosyalar�, berat dosyalar� ve elektronik ortamda olu�turulan muhasebe fi�lerinin veri bütünlü�ünün sa�lanmas� ile kayna��n�n inkâr edilmezli�i, NES veya Mali Mühür ile garanti alt�na al�nd��� için ka��t ortam�nda saklanmayacak (ka��t ortamda tutulmas� tercih edilen muhasebe fi�leri hariç) ve elektronik ortamdaki bu dosyalar�n ka��t ortamdaki hali hukuken hüküm ifade etmeyecektir.
c) E Defterleri Türkiye Cumhuriyeti s�n�rlar� içerisinde Muhafaza etmek zorunludur.
d) E Defterleri saklama mecburiyeti 1/1/2020 tarihinden itibaren 10 y�l saklama mecburiyeti vard�r.
e) E Defter ilk önce mükelleften istenecektir e�er ibraz edilmezse, entegratör firmadan istenir. Entegratör firma da 15 gün içerisinde vermek zorundad�r.
E DEFTER UYGULAMASINDAN YARARLANMA �ZN�N�N �PTAL�
Özel entagratörlerin izinleri iptal edilenler, bir y�l süre ile e-Defter uygulamas�ndan yararlanamazlar.
D��ER HUSUSLAR
E Defter tutanlar, kanunda belirtilen Mücbir Sebeplerden dolay� E Defter ve beratlar�na ait her hangi bir s�k�nt� ya�amalar� durumunda tevsik edici bilgi ve belgeleri ile birlikte 15 gün içinde ticari i�letmesinin bulundu�u yetkili mahkemesine ba�vurarak kendisine zayi belgesi verilmesini istemelidir. Zayi belgesini ile birlikte Gelir �daresi Ba�kanl���na yaz�l� bildirim yapmak zorundad�r.
E-Defter tutanlar, E-Defterlerini olu�turduklar� ve muhafaza ettikleri bilgi i�lem sistemlerinin haczedilmesi veya bu sistemlere yetkili mercilerce el konulmas� halinde, durumu en geç üç i� günü içerisinde Gelir �daresi Ba�kanl��a bildirmek ve kay�tlar�n� nas�l tamamlayaca��na ili�kin ayr�nt�l� bir plan sunmak zorundad�r.
16.12.2019
Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale kaynak g�stermeden yay�nlanamaz. Kaynak g�sterilse dahi, makale aktif link verilerek yay�nlanabilir. Kaynak g�stermeden ve aktif link vermeden yay�nlayanlar hakk�nda yasal i�lem yap�lacakt�r.)