Hamile kalmak için en uygun zaman

Her evli çift zamanı geldiğinde sağlıklı bir çocuk sahibi olmayı ister. İçinde bulunduğumuz pandemi sürecinde ortaya çıkan riskler nedeniyle gebe kalmak istemeyen ve gebeliği erteleyenler çoktur. Öte yandan bu pandeminin ne kadar süreceği belirsiz. Covid-19 nedeniyle daha fazla boş zamanı olan, çalışma koşulları değişen, mesai saatleri kısalan veya evden çalışan bir grup insan da bu dönemi gebelik için en uygun zaman olarak değerlendirmektedir. Özellikle yaşı ileri olan çiftlerde üreme anlamında zamanının kısıtlı olması nedeniyle gebeliğin ertelenmesi uygun olmayabilir.

Çoğu çiftin bilmediği, kısa zamanda kolayca gebe kalabilmek için dikkat edilmesi gereken bazı noktalar vardır. Bunlara uyulması hem gebe kalmayı kolaylaştıracak hem de yanlış ve eksik bilgiden kaynaklanan hatalar nedeniyle sürecin uzamasına engel olacaktır. Bunlardan biri de yumurtlama zamanının belirlenmesidir. Yalnız burada unutulmaması gereken en önemli nokta bu gibi yöntemlerin doğurganlık potansiyeli orta-iyi olan çiftlerde daha çok işe yarayacağıdır. Yaşı ileri, yumurtalık rezervi düşük, doğurganlığı azalmış çiftlerde çok fazla vakit kaybedilmeden yardımcı üreme tekniklerine yani aşılama ya da tüp bebek tedavisine geçilmesi gerekmektedir.

Kadınlarda hamile kalmaya en uygun günler yumurtlama zamanıdır. Yumurtlamayla ilgili gebe kalmak isteyen her kadının bilmesi gereken noktalar şunlardır:

1. Yumurtlama zamanını belirleyin. Öncelikle yumurtlama zamanının yani hamile kalmaya en uygun günlerin doğru belirlenmesi gerekir. Normal sağlıklı kadınlarda ayda 1 kez yumurtlama olur. Yumurta atıldıktan sonra ömrü 12-24 saattir. Bu zaman zarfında döllenme olursa gebelik olur. Bu şu demektir: Bir ay boyunca hamilelik için uygun olan sadece 12-24 saatlik bir süre vardır. Ancak yumurtlamanın tam zamanını yani bu 12-24 saatlik dilimi kesin olarak belirlemek zordur. Bu nedenle yumurtlamanın olacağı muhtemel 4-5 günlük aralık belirlenir.
2. Eşinizle düzenli birliktelik olsun. Spermin kadın vücudunda yaşam süresi ortalama 48-72 saattir. Bu bazen 4-5 güne kadar uzayabilir. Bu nedenle düzenli olarak haftada 2-3 sefer ilişki olan eşlerde, yumurta ne zaman atılırsa atılsın, sperm ortamda bulunduğundan, yumurtayı döllemek üzere hazır olacaktır. Bu durumda yumurtlama zamanını hesaplamaya gerek yoktur. Doğal ve uygun olan yöntem budur.
3. Yumurtlama zamanlarınızı düzenli kaydedin. Daha seyrek ilişki olan eşlerde ise gebelik şansını arttırmak için yumurtlama zamanını hesaplamakta fayda vardır. Bunun için adetlerinizi birkaç ay boyunca düzenli olarak kaydetmelisiniz. Kayıt her adetin ilk günü, yani kanamanın başladığı gün baz alınarak yapılır. Bu adet aralığının ve yumurtlama zamanının hesaplanması için gereklidir.
4. Yumurtlama zamanı hesaplama araçlarını kullanın. Düzenli adet gören kadınların %95’inde yumurtlama olur. Yumurtlama döneminin hesaplanması için beklenen adet tarihinden 14 gün geriye giderek yumurtlama zamanını hesaplayabilirsiniz. Örneğin 30 günde bir adet gören bir kadın için 30-14=16 eder. Yani adetin ilk gününden itibaren sayıldığında 16. gün yumurtlama zamanına denk gelir. Bundan 3 gün öncesi de eklenerek gebelik şansının en yüksek olduğu günler belirlenir. Bu günler adet başlangıcından itibaren 13-16. günler arasında olur. Bu hesaplama yöntemine ‘takvim metodu’ denir. Bu yöntem bazen gebe kalmaktan korunmak için de kullanılır. Bunun için yumurtlama ihtimalinin yüksek olduğu dönemde ilişki olmaz. Yumurtlama günlerini hesaplamak için ‘ovulasyon takibi’ yapan hazır aplikasyonlar akıllı telefonlarda, bilgisayarda mevcuttur. Onlar da benzer şekilde hesaplama yapar.
5. Yumurtlama döneminde ilişki sıklığını arttırın. Düzenli sıklıkta ilişki olmayan eşlerde, eşi il dışında olan ya da ayda 1-2 kez bir araya gelen eşler için belirlenen yumurtlama aralığında gün aşırı ilişki olması gebelik şansını arttırır.
6. Adet düzensizliğiniz varsa mutlaka muayene olunuz. Adeti düzensiz olan, hormon bozukluğu olan kadınlarda ise yumurtlama aralığını belirlemek zordur. Öncelikle doktora muayene olmaları ve yumurtlama olup olmadığına bakılması gerekir.
7. Vücudunuzda gelişen yumurtlama belirtilerini takip edin. Yumurtlama zamanını belirlemek için kullanılan takvim metodu dışında farklı yöntemler de vardır. Kadında yumurtlama zamanında oluşan bazı değişiklikler (akıntının artması, daha akışkan, daha elastik olması, vücut ısısının yükselmesi gibi) uygun zamanın belirlenmesi için kullanılabilir. Bu tip bulguları olan kadınlar bunlardan da yararlanabilir. Ancak bu belirtiler bazı kadınlarda silik olur, bazıları yumurtlama olup bittikten sonra oluşur, bu nedenle kullanımı çok pratik değildir.
8. Ovülasyon testi kullanabilirsiniz. Bunların yerine ‘ovulasyon testi’ yapılabilir. Test idrarda bakılan gebelik testiyle aynı mekanizmaya sahiptir. Sadece burada farklı bir hormona yani yumurtlama öncesinde yükselen LH hormonuna bakılır. Test tahmin edilen yumurtlama zamanından 3-4 gün önce her sabah yapılmaya başlanır. Testte çift çizginin çıkması pozitif yani yumurtlama yakın anlamına gelir. Bundan sonra testin tekrar edilmesine gerek yoktur. Çift çizgi görüldüğü günden itibaren 4-5 gün boyunca her gün veya gün aşırı ilişki olması önerilir. Bu arada testin bazen yanlış pozitif ya da negatif sonuçlar verdiği unutulmamalıdır.
9. Sağlıklı beslenin ve düzenli bir hayatınız olsun. Anne-baba adaylarının sağlıklı ve organik beslenmeleri, stresten uzak, düzenli bir hayatlarının olması yumurta ve sperm kalitesini arttırır, böylelikle gebelik şansı yükselmiş olur. Bu dönemde sigara-alkol gibi kötü alışkanlıklar varsa bırakılması gerekir. Sağlıklı bir bebek için sağlıklı bir embriyoya, sağlıklı bir embriyo için ise sağlıklı yumurta ve sperme ihtiyaç vardır. Bu nedenle baba adaylarının da bu dönemde kendilerine, yaşam tarzlarına ve beslenmelerine dikkat etmeleri gerekir. Ayrıca gebelik planladığınızda folik asit içeren bir vitamin başlamayı ihmal etmeyin.
10. Gebe kalamıyorsanız nedenleri araştırılmalıdır. Bunlara dikkat etmenize rağmen 1 yıl içinde gebelik oluşmadıysa daha fazla zaman kaybetmeden doktora başvurmalısınız. Eğer yaşınız 35’ten fazlaysa bu bekleme süresi 6 ay, 40’ın üstündeyse 3 aydır. Böyle durumlarda gebeliğe engel önemli bir problem olup olmadığının zaman kaybedilmeden araştırılması gerekir.